Менә ул рус холкы!
Юматовода соңгы тапкыр мин элеккеге имения ияләренең Нәселдәшләре булган Геркеннар белән бергә булдым. Ул вакытта без авылны гына түгел, аның тирә-ягын да карап чыктык, чиркәүне дә карадык, берничә фамилия каберлеге сакланган зиратта булдык.
Бу юлы Мин авылны танымадым: яңа, төзек корылмалар, ә кайчагында сарайлар да чын! Саргайган фотокарточкага охшаган. Тик бу инде бакча балалары кебек заманча «алпавытлар". Ә җирле йортның узган гасырда ук төзелгән урыны җиңелрәк. Мәсәлән, Зоя Александровна Ермолаева. Йорт иренең әти-әнисе тарафыннан 1903 елда киселгән. Подзор тактасында агач борынгы (долотная) резьба белән. Монда кияүгә чыга, гомер буе сыер савучы булып эшләгән фермага сукмагын суза. Әти-әнисенең җылы йортыннан балалар олы тормышка чыгып китәләр. Хәзер инде алар да күптән пенсионерлар, Яшел Үзәндә яшәсәләр дә, белгәнебезчә, аларның туган җирләрен тартып алалар. Әни дә янәшәдә хәзер.
Юматово волостный авылы булган, совет чорында биредә хәтта үз МТСлары да булган. Ә менә Сулица аша асылмалы күпер нинди-күз караш! Хәзер ул тузган, прогнил, үткәннәргә һәйкәл буларак тора. Аны төзеп бетерергә дә өлгермиләр: Совет власте беткән.
Зоя Александровна моны берни күрми. Аның өчен дөнья-ул йорт, балалар, күршеләр, яңалыклар алып килә. Моннан берничә ел элек күзгә ташлана. Ә шулай ук ул җитез, сөйләшеп, ачык йөзле! Ә бөтен гомере аның хәтерендә. Ач балачак та, авыр сугыш еллары да, елга ярларында шомырт чәчәкләрнең язгы сулышы да, җәйге җылы кичләр дә...
Зоя Александровна үзенең эшен намус белән башкарды. Һәм менә ул туксанынчы туган көн. Күп санлы кунакларның, шулай ук Россия Президентының үзен дә котлау сүзләреннән соң, кыз буларак туды һәм ныклы карарга килде: Йөз яшькә кадәр яшәргә вәгъдә итәм... Менә ул рус холкы!
Римма Троицкая